Từ bao đời nay nước mắm được làm từ cá đã trở thành gia vị không thể thiếu trong bữa cơm của gia đình Việt. Ở Vân Đồn (Quảng Ninh) có loại nước mắm đặc biệt trở thành đặc sản của vùng đó chính là nước mắm sá sùng.
Nhắc đến sá sùng chúng ta nghĩ đến những món ăn ngon như sá sùng khô rang, sá sùng xào chua ngọt, sá sùng nấu phở… nhưng ít ai biết sá sùng còn đặc biệt hơn khi làm nước mắm.
Sá sùng là loài thân mềm, chỉ sống ở những bãi bồi cát ven biển nơi thủy triều lên xuống. Hiện nay, sá sùng Vân Đồn được Tổng cục Thủy sản đánh giá là loại sá sùng ngon và có chất lượng cao nhất Việt Nam.
Sau khi chưng cất ít nhất 12 tháng, nước mắm sẽ được qua các công đoạn lọc thô, lọc tinh rồi mới đóng chai
Trên thị trường, sá sùng phơi khô được xem như một loại đặc sản hảo hạng. Giá thành của sá sùng khô có loại lên tới gần 10 triệu đồng/kg nên sá sùng Vân Đồn được ví "đắt như vàng ròng".
Ở Vân Đồn, không chỉ nổi tiếng với những loại hải sản tươi ngon mà còn nức tiếng bởi một vị nước mắm trứ danh - Nước mắm sá sùng. Mỗi một chai nước mắm sá sùng được tạo ra là cả một quá trình lên men phấn mắm và hội tụ đầy đủ các cung bậc của thời tiết để cho ra vị mắm hoàn hảo nhất.
Tay nâng niu chai nước mắm sá sùng, chị Cao Hồng Vân hồi tưởng lại quãng đường gian nan khi mang thứ vàng ròng đi làm mắm. Mới đầu, nhiều người cho rằng chị bị dở người mới đi làm cái việc không đâu. Mắm là làm từ cá, chỉ có cá mới mang đi làm nước mắm.
Số là từ bé chị Vân không ăn được mì chính, cứ ăn thứ gì có mì chính chị lại nôn nao, chóng mặt, khó thở nên việc ăn uống gặp nhiều bất tiện. Chị thích ăn nước mắm nên thường xuống tận cơ sở để đặt mua nước mắm đem về dùng.
Tuy nhiên nhược điểm của những loại nước mắm này lại có vị chát và không có độ ngọt thanh nên khi dùng chị thường phải pha cùng đường để giảm bớt độ mặn và chát.
Trong một lần đi ăn sáng với người bạn, chị Vân biết được người nấu đã sử dụng sá sùng để tạo độ ngọt tự nhiên cho nước dùng mà không cần dùng đến mì chính. Sau nhiều đêm suy nghĩ, chị Vân có quyết định táo bạo là đem sá sùng ngâm cùng nước mắm.
Thời gian đầu mọi thứ không có gì thay đổi, nước mắm vẫn là vị mặn và chát như lúc đầu. Bẵng đi một thời gian khi lấy ra sử dụng chị cảm nhận được vị nước mắm đã thay đổi, vị mặn chát lúc đầu không còn mà thay vào đó là vị ngọt thanh tự nhiên của sá sùng được ngâm nhiều ngày. Từ đấy, ý tưởng sản xuất loại nước mắm hảo hạng mang tên sá sùng được chị Vân quyết tâm gây dựng.
.jpg)
